Część jaskiń w okolicach Częstochowy jest względnie łatwo dostępna. Wejście do nich nie wymaga specjalistycznego sprzętu do taternictwa jaskiniowego. Ponieważ są to jaskinie poziome, to liny, uprzęże i karabinki stają się zbędne. Bez opuszczania się w podziemne przepaście można je zwiedzać względnie bezpiecznie – wystarczy mieć ubranie, którego nie szkoda wybrudzić w błocie i latarkę.
Trwa spór o to, czy jaskinie poziome powinny być otwarte. Poddawane są one bowiem ustawicznej dewastacji przez nieodpowiedzialnych „niedzielnych turystów”, czyli brutalnie mówiąc chuliganów i wandali, dla których przyroda nie stanowi żadnej wartości. Przed zaśmieceniem i zniszczeniem pięknych, tworzących się przez miliony lat miejsc może ich powstrzymać tylko potężna krata zamknięta na grubą kłódkę.
Dlatego została zamknięta jaskinia Maurycego. Można w niej znaleźć wielkie nagromadzenie wszelkich form naciekowych na niewielkiej przestrzeni, a wejść do niej było stosunkowo łatwo. W kilku miejscach trzeba się troszkę poprzeciskać, ale jej zwiedzanie nie nastręcza większych trudności. Niestety wiele z przepięknych stalaktytów i stalagmitów zostało połamanych i zabranych „na pamiątkę”.
Bezmyślność plądrujących jurajskie jaskinie nieodpowiedzialnych wycieczkowiczów widać najlepiej właśnie zaglądając do jaskiń poziomych. Można tam znaleźć resztki karbidu z lamp górniczych, potłuczone butelki, opakowania po chrupkach i batonach, zużyty papier toaletowy, wszelkiego rodzaju śmieci… Wandale nie wahają się nawet przed mazaniem farbami w spraju po ścianach jaskiń. Miłośnicy przyrody natomiast oburzają się i wołają o pomstę do nieba. Niewykluczone więc, że kolejne jaskinie na Jurze będą sukcesywnie zamykane. Pisaliśmy już o zamiarach Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska dotyczących wprowadzenia całkowitego zakazu wchodzenia do jaskiń w okolicach Częstochowy. Oczywiście Dyrekcja bierze też pod uwagę zwiększona ostatnio liczbę wypadków i niebezpiecznych zdarzeń na Jurze.
Byśmy mogli podziwiać podziemne cuda, musimy się wszyscy przyczynić do wzrostu turystycznej świadomości i odpowiedzialności. Dziś apelujemy o pozostawienie w spokoju nietoperzy. Śpiącym nietoperzom nie przeszkadza światło ani dźwięk. Na nietoperza można z daleka poświecić latarką i nie zrobi to na nim wrażenia. Również na dźwięk ludzkiego głosy nietoperz nie zareaguje. Musimy jednak pamiętać, by nietoperza nie podgrzać, bo właśnie wzrost temperatury jest dla niego czynnikiem wybudzającym. Nie powinniśmy więc stawać bezpośrednio pod wiszącymi skrzydlatymi ssakami, bo nasze ciało to dla nietoperza prawdziwy kaloryfer. Pamiętajmy, że w jaskiniach panuje temperatura niewiele wyższa od zera, więc naszych 36 stopni celsjusza, to całkiem sporo. Dodatkowo grzejemy oddechem i rozgrzanymi diodami lub żarówkami latarek. Wszystko to może spowodować, że zwierzątko obudzi się, przypuszczając, że podwyższona temperatura oznacza wiosnę i wyleci w poszukiwani owadów. Tych jednak jeszcze nie ma. Nietoperz powinien zatem spać, dopóki nie będzie miał dostatecznej ilości pożywienia. W tym roku pokazały się już biedronki, ale wielu gatunków owadów z nietoperzowego jadłospisu jeszcze brakuje. Pamiętajmy więc, by nietoperzy jeszcze nie budzić. Na wycieczkę natomiast warto zabrać worek na śmieci i do własnych wrzucić także kilka pozostawionych przez jaskiniowych brudasów.
