Święta Bożego Narodzenia to magiczny czas. W Wigilię przykładamy szczególną uwagę, by wszystko było perfekcyjne – wystrój, potrawy i prezenty. Niepowtarzalny klimat Świąt pomoże stworzyć znajomość zasad savoir-vivre’u.
Co powinniśmy wiedzieć zasiadając do stołu?
Pojawiła się pierwsza gwiazdka na niebie, więc czas zasiąść do kolacji wigilijnej. Jak zrobić to w sposób kulturalny? Przede wszystkim nie przeciskamy się, by zająć jak najbardziej komfortowe miejsce. Jeśli gospodyni wcześniej nie przydzieliła gościom miejsc, pytamy gdzie możemy usiąść. Siadając do stołu, powinniśmy dosunąć krzesło dość blisko, jednak tak, aby nie opierać się klatką piersiową o krawędź stołu. Jeśli na stole znajdują się serwety, bierzemy tę, która została położona przy naszym nakryciu i rozkładamy ją na kolanach. Serweta ta powinna pozostać rozłożona aż do momentu wstania od stołu.
Podano do stołu
Siedząc już przy wspólnym stole, ale nadal oczekując na wigilijne potrawy, na pewno nie zaczynamy jeść, jeśli przy stole nie znaleźli się wszyscy – łącznie z biegającą z półmiskami panią domu. Rozpoczynamy jedzenie w momencie, gdy na stole jest zestaw dań, a przy stole komplet domowników.
Warto wiedzieć, że istnieje kilka fundamentalnych zasad, którymi należy kierować się nakładając jedzenie na talerz. Zawsze powinno się brać pierwszy kawałek z brzegu tak, by nie naruszyć dalszych porcji.
Zdecydowanie nie wolno nakładać posiłku z półmiska swoimi sztućcami. Warto, by przy każdej potrawie znalazły się dodatkowe sztućce. Należy pamiętać, że na talerz powinniśmy nakładać tylko tyle, ile jesteśmy w stanie zjeść – pozostawianie resztek uważa się za nieeleganckie. Ponadto, góra jedzenia na talerzu wygląda nieestetycznie. Gdy rozpoczęliśmy już konsumpcję, a chcemy nalać sobie napój lub nałożyć dokładkę potrawy, powinniśmy skrzyżować nóż i widelec na talerzu. To znak, że zamierzamy jeść dalej. W trakcie jedzenia, lewą rękę trzymamy z brzegu stołu, natomiast prawą podnosimy do ust nie opierając łokcia o stół i nie pochylając się nad potrawą. Osoby leworęczne nie są zwolnione ze stosowania tej reguły. Powinny jej przestrzegać, jednak w odwrotnej konfiguracji.
Podczas posiłku nie wstajemy od stołu. Gdy chcemy wziąć coś, co stoi daleko od nas, prosimy osobę siedzącą obok o podanie. Nie sięgamy także przed sąsiadem ręką, ani nic przed nim nie podajemy. Powinno się przekazywać przedmiot za plecami osoby siedzącej przy stole, bądź prosząc ją o podanie go dalej.
Kłopotliwa ryba
Rybę, najczęściej karpia, można podawać na wiele sposobów: smażoną, nadziewaną, w galarecie czy po żydowsku. Jakkolwiek jednak nie zostałaby zaserwowana, jej jedzenie często sprawia trudność. Warto wiedzieć, że ryby – wbrew przyjętym zwyczajom – nie powinno się spożywać dwoma widelcami, a tradycyjnie nożem i widelcem, najlepiej dedykowanymi do tego rodzaju potraw. Problematyczne ości wyciąga się z ust za pomocą widelca i odkłada na specjalnie do tego przeznaczony talerzyk. Jedno jest pewne – grzebanie w ustach czy plucie jest surowo zabronione!
Inne problematyczne potrawy
Na kolację wigilijną przygotowujemy także zupy, barszcz czerwony z uszkami czy zupę grzybową. Jak powinno się je spożywać? Zgodnie z zasadami savoir-vivre, zupy je się końcem łyżki – nigdy bokiem. Gdy na talerzu zostanie nam już niewiele płynu, możemy delikatnie odchylić talerz od siebie, by móc zjeść danie do końca. W dobrym tonie jest także pozostawienie ostatków zupy na talerzu. A co robimy z chlebem bądź bułkami dodawanymi do potraw? Wbrew powszechnej opinii, pieczywa będącego dodatkiem do potrawy nie kroi się nożem, tylko łamie. Ostatnia reguła dotyczy napojów: jeśli chcemy się napić, powinniśmy wcześniej lekko wytrzeć usta serwetą. Zapobiegnie to pozostawieniu nieestetycznego śladu ust na brzegu szklanki.
Surowo zabronione
Większość „grzechów” przy stole popełniamy nieświadomie. Jak się przed nimi uchronić? Należy pamiętać, że rozpoczęcie posiłku zawsze inicjuje gospodarz, mówiąc „smacznego”. Niekulturalnym nawykiem jest dmuchanie na gorące danie, czy zbyt głośne spożywanie go. Gdy potrawa ze względu na za wysoką temperaturę nie nadaje się jeszcze do jedzenia, powinniśmy spokojnie dać jej ostygnąć.
Ponadto nigdy nie kładziemy brudnych sztućców na obrusie. Nie opieramy ich także o zastawę. Po skończeniu posiłku sztućce kładziemy na talerz – nóż i widelec równolegle do siebie, trzonkami zwróconymi na godzinę piątą. Nigdy nie wycieramy serwetą talerza ani sztućców. Wycieranie talerza z resztek jedzenia za pomocą chleba również nie jest w dobrym tonie.
Rozmowa przy stole
Rozmowa to jeden z fundamentalnych elementów budujących atmosferę w trakcie Wigilii, gdy rozemocjonowani członkowie rodziny zasiadają do stołu. Nic tak nie buduje świątecznej atmosfery, jak miła rozmowa czy zaśpiewanie kolędy. Należy jednak pamiętać, aby nie rozpoczynać dyskusji czy śpiewu z pełną buzią. Ponadto przy rodzinnym stole lepiej nie poruszać tematu polityki i nie obgadywać nieobecnych cioć czy wujków.
Stosowanie się do tych kilku zasad sprawi, że przy wigilijnym stole będzie nie tylko miło, ale także kulturalnie. Znajomość dobrych manier pomoże nam także w codziennym życiu, przy okazji innych uroczystości.
