Chcesz kupić bądź sprzedać pole? Został Ci tylko miesiąc!

To już ostatni dzwonek na sprzedaż czy zakup ziemi rolnej przez przeciętnego Kowalskiego. Z końcem kwietnia zostanie wstrzymany wolny obrót gruntami rolnymi w Polsce. Ziemię będzie mógł kupić tylko rolnik. I to po spełnieniu kilku warunków.

1 maja 2016 r. kończy się obowiązujący przez ostatnie dwanaście lat okres ochronny na zakup polskiej ziemi przez cudzoziemców, w związku z czym od tego momentu obcokrajowcy mogliby kupić ją bez specjalnego zezwolenia. W sierpniu poprzedniego roku koalicja rządząca PO-PSL uchwaliła nowelizację ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, która miała temu zapobiec. Miała ona wejść w życie z początkiem nowego roku, ale nie weszła, bo ekipa rządząca się zmieniła, zablokowała ustawę i przygotowała własny projekt. Propozycja Prawa i Sprawiedliwości w porównaniu z poprzednią wersją ustaw rolnych, autorstwa głównie PSL, jeszcze bardziej uszczelnia – a dla przeciętnego Kowalskiego praktycznie uniemożliwia – obrót ziemią rolną.

Grunty takie staną się dobrem nieosiągalnym dla większości Polaków. Aby nabyć nieruchomości rolne, trzeba będzie być rolnikiem z udokumentowanymi kwalifikacjami, od co najmniej pięciu lat mieszkać w danej gminie i przez ten czas osobiście prowadzić gospodarstwo. To jeszcze nie wszystko. Nawet jeśli nabywcą ziemi będzie rolnik, musi on przez kolejne 10 lat uprawiać ją i nie będzie mógł w tym czasie jej wydzierżawić czy sprzedać. Poza rolnikami indywidualnymi, nabywcami gruntów rolnych będą mogły zostać też gminy, skarb państwa, osoby bliskie sprzedającemu oraz spadkobiercy (aby otrzymać ziemię w spadku trzeba będzie spełniać powyższe warunki, inaczej wykupi ją państwowa agencja). W każdym innym przypadku na transakcję będzie musiał zgodzić się prezes Agencji Nieruchomości Rolnych.

Minister rolnictwa przekonuje, że tak restrykcyjne przepisy są niezbędne, by uniemożliwić wykup polskich ziem przez cudzoziemców. Nowa ustawa ma także przeciwdziałać spekulacjom polegającym na zakupie przez biznesmenów – często zagranicznych – gruntów rolnych tylko po to, by po przekształceniu ich w działki budowlane – sprzedać je z dużym zyskiem.

– Wolny obrót nieruchomościami rolnymi zostanie zablokowany, a inwestowanie w grunty rolne, tak powszechne w ostatnich latach, stanie się niemożliwe. Dla osób, które rozważają zakup nieruchomości rolnej zostało już tylko kilka tygodni – mówi Michał Rudnicki z agencji Metrohouse.

W imię walki z zagranicznymi spekulantami, PiS wprowadza tak restrykcyjny obrót ziemią, że w praktyce zamknie on rynek dla 90 procent Polaków. Od 1 maja nie tylko trudno będzie sprzedać czy kupić pole, ale też zostać rolnikiem. Istnieje zagrożenie, że stanie się to zamknięty zawód, a rolnik będzie niedługo „towarem deficytowym”. Ponadto „miastowi” będą mogli zapomnieć o zakupie działki rolnej z myślą o zamieszkaniu za kilka lat bliżej natury. Także osoby posiadające dziś ziemię, które nie wiążą swojej przyszłości z rolnictwem, będą musiały szukać potencjalnych nabywców w gronie lokalnych rolników, co znacznie ograniczy grono potencjalnych kupujących.

Eksperci alarmują, że planowane zmiany doprowadzą też do spadku cen ziemi rolnej. Narazi to rolników na masowy wykup ich gruntów przez państwową ANR, której uprawnienia zostaną znacznie zwiększone, m.in. poprzez prawo pierwokupu.
Pojawiają się też głosy prawników mówiące o tym, że nowe przepisy mogą być niekonstytucyjne, choć dla PiS-u ten argument akurat nie jest problemem.

Czas pokaże, czy nowa ustawa oprócz utrudnienia zakupu ziemi rolnej spekulantom z zagranicy, przy okazji nie doprowadzi polskich rolników do bankructwa.