Celnicy zatrzymali 8300 nielegalnych automatów do gierSłużba Celna zwalcza nielegalny rynek gier hazardowych współpracując z organami ścigania i Prokuraturą. Służby chcą ochronić osoby szczególnie narażone lub podatne na uzależnienie od hazardu. Ograniczenie dostępu do tzw. ulicznego hazardu, najbardziej szkodliwego, szczególnie dla osób młodych oraz ograniczenie szarej strefy są priorytetami. Celem Służby Celnej jest jednak nie tylko zmniejszenie rynku nielegalnych gier hazardowych, lecz również działania na rzecz uświadomienia społeczeństwa o zagrożeniach wynikających z nielegalnego hazardu.
Problemy finansowe, zaburzenia więzi z bliskimi, problemy i niepowodzenia szkolne i zawodowe, utrata kontroli nad własnym życiem, myśli samobójcze, związki ze środowiskiem przestępczym, mają istotny wpływ na całokształt życia społecznego jednostki i jej otoczenia. Wyeliminowanie nielegalnego rynku gier hazardowych i konsekwentne przestrzeganie przepisów ustawy o grach hazardowych są natomiast szansą na zmniejszenie problemów wynikających z uzależnienia.
O automatach coraz głośniej
Regionalne media ostatnio donoszą, iż obowiązująca ustawa o grach hazardowych jest niezgodna z przepisami, a celnicy naruszają prawo zatrzymując urządzenia do gier hazardowych. Cytuje się podmioty organizujące gry hazardowe, które jako swoją linię obrony podają, iż w prawodawstwie polskim nie ma aktu prawnego ograniczającego organizowanie jakichkolwiek form hazardu, bowiem według ich argumentacji, ustawa o grach hazardowych z 19 listopada 2009 r. zawiera przepisy techniczne i przed wprowadzeniem jej do polskiego porządku prawnego powinna być notyfikowana przez Komisję Europejską. Zdaniem celników sugestie i podważanie istniejącego przepisu prawa oraz działań Służby Celnej wpisują się w intencje oraz interes podmiotów, które czerpią ogromne zyski z urządzania nielegalnych gier hazardowych. W sprawie kwestionowania legalności działań podejmowanych przez funkcjonariuszy celnych stanowisko zajął Sąd Najwyższy, który stwierdził, że organy władzy publicznej nie mogą w sposób dowolny odmawiać stosowania prawa, zwłaszcza gdy normy prawne nakładają na nie obowiązek określonego działania. W tym kontekście działania, które podejmują funkcjonariusze celni są legalne i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Służba Celna obiecuje jednak, że podejmie także wszelkie działania, mające na celu całkowite wyeliminowanie szarej strefy gier hazardowych.
Rozrywka czy uzależnienie?
Przeciętna osoba traktuje grę jako zabawę, chociaż w dużej mierze chciałaby wygrać. Zwykle jednak wyznacza sobie najczęściej pewien limit pieniędzy, jakie może poświęcić na grę lub określa limit czasu, po którym przestanie grać bez względu na wynik. Osoby grające sporadycznie liczą się z prawdopodobieństwem przegranej.
Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych określa hazard jako “ryzykowne przedsięwzięcie; narażanie się na niebezpieczeństwo; gra o pieniądze lub inne dobra, w której znaczną lub decydującą rolę odgrywa przypadek”.
Uzależnienie pojawia się, gdy uprawianie hazardu powoduje różnego rodzaju życiowe problemy, a osoba dotknięta hazardem, pomimo tych problemów nie przestaje grać. Patologiczny hazard – to hazard przymusowy. Jako zaburzenie natury ludzkiej w obszarze nawyków i popędów został uwzględniony przez Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych.
Patologiczny hazard jest związany z potrzebą przeżywania silnego napięcia, jakie pojawia się podczas gry. Wygrana zwiększa poczucie mocy i popycha do dalszej gry, a przegrana powoduje zmniejszenie poczucia kontroli i wzbudza żądzę odzyskania poniesionej straty, co wymusza dalszą grę i gwarantuje pozorny komfort psychiczny. Paradoksem jest to, że wielu hazardzistów jest bardziej zadowolonych z przegranej niż z wygranej, bowiem przegrana zmusza ich do odgrywania się.
Skutkiem tego silnego i niekontrolowanego stanu emocjonalnego jest to, że osoba grająca, niezależnie od swojego stanu finansowego nie jest w stanie przerwać gry bez względu na konsekwencje finansowe i osobiste. Obietnica wygranej małym kosztem i chęć zrewanżowania się za przegraną może prowadzić do poważnego uzależnienia. Z badań wynika, że najbardziej niebezpieczną, bo najbardziej uzależniającą formą hazardu jest ta, która wymaga od gracza jak najmniejszego wysiłku np. konkursy audiotele, gry online, gry na automatach.
Napięcie towarzyszące niepewnej, stresującej grze uwalnia w organizmie hormon o nazwie noradrenalina. Patologiczni hazardziści nie są w stanie przestać grać nawet po serii niepowodzeń. Osoby dotknięte uzależnieniem od hazardu ryzykują utratę pracy, zaciągają pokaźne długi oraz kłamią i łamią prawo dla uzyskania pieniędzy lub uniknięcia spłacania długów. Intensywny popęd do gry, nad którym trudno im zapanować, połączony jest z pochłonięciem gracza przez myśli i wyobrażenia o czynnościach związanych z ryzykowną grą.
U nałogowego gracza postępuje silna destrukcja osobowości. Za uleganie tej zgubnej pasji płaci wysoki rachunek. Chodzi nie tylko o ruinę finansową, życie osobiste i rodzinne, lecz również o bolesne poczucie upadku moralnego. W wielu przypadkach dochodzi do tego, że aby zdobyć pieniądze na grę, hazardzista okrada własną rodzinę, defrauduje cudze fundusze, zaciąga pożyczki pod zastaw posiadanego majątku itp. Uzależnienie od hazardu – podobnie jak w przypadku alkoholizmu i narkomanii – zaczyna się, gdy ewidentne stają się straty finansowe, utrata zaufania w rodzinie i wśród przyjaciół, wzrost zadłużenia.
Dynamicznie rozwijający się rynek gier i zakładów wzajemnych, rosnące wydatki polskiego społeczeństwa na gry hazardowe, rozpad więzi rodzinnych, jak również stale utrzymujący się wzrost liczby osób uzależnionych, w tym również dzieci i młodzieży stały się ogromnym problemem społecznym. Skala problemu stała się na tyle poważna, że oprócz leczenia uzależnionych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, w 2009 roku powołano Fundusz Rozwiązywania Problemów Hazardowych, który zajmuje się profilaktyką i rozwiązywaniem problemów uzależnień od hazardu. Fundusz prowadzi działalność informacyjno-edukacyjną, wdraża nowe metody profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z uzależnieniem od hazardu. Dzięki tej państwowej instytucji zwiększa się skuteczność oraz dostępność do ośrodków zajmujących się leczeniem uzależnień od hazardu.
Patologiczny hazard jest społecznie niebezpieczny
Ze statystyk wynika, że największe uzależnienie powoduje gra na automatach – aż 87 proc. grających przejawia oznaki uzależnienia. Automaty do gier są też najczęściej podejrzewane o przeróbki zmieniające ich działanie na niekorzyść gracza.
Ostatnio Służba Celna wykryła nowe formy maskowania faktycznego urządzania i prowadzenia gier na automatach, np. poprzez wykorzystywanie tzw. symulatorów do gier, czy też terminali internetowych zwanych „kioskami internetowymi”. Z analiz Służby Celnej wynika, że odbywa się to w miejscach, w których dotychczas funkcjonowały automaty, zarejestrowane jako automaty do gier o niskich wygranych. Symulatory do gier to tak naprawdę przerobione typowe automaty do gier hazardowych, wyposażone w dodatkowe elementy, które ukrywają ich prawdziwy charakter. Osoba grająca jest przekonana, że wygrana zależy od jej indywidualnej zręczności, refleksu i wiedzy, a nie od przypadku i losowości. W rzeczywistości prawdopodobieństwo wygranej uzależnione jest faktycznie od częstotliwości zaprogramowanej „z góry” przez właściciela automatu, który oferuje grę na takim przerobionym urządzeniu nielegalnie.
W szarej strefie funkcjonują również terminale internetowe, które wyposażone są w aplikacje do gier hazardowych. Oprócz funkcji hazardowych mogą umożliwiać korzystanie z internetu. Nową formą oszustw w obszarze gier na automatach w rozumieniu ustawy o grach hazardowych z wykorzystaniem terminali internetowych jest rzekome inwestowanie na oferowanych platformach inwestycyjnych w ultrakrótkoterminowe opcje walutowe – wizualizowane za pomocą symboli aplikacji, wykorzystywanych w grach na automatach.
Zabawa w kotka i myszkę
W trakcie kontroli realizowanych przez funkcjonariuszy celnych przeprowadzano tzw. grę kontrolną na automatach o niskich wygranych. W wyniku tych czynności stwierdzono, iż większość skontrolowanych urządzeń nie spełniała wymogów ustawowych tj. urządzenia te były eksploatowane wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych. W odróżnieniu do automatów do gier eksploatowanych w salonach gier na automatach oraz kasynach gry, automaty o niskich wygranych mogły być eksploatowane w lokalach, których główna działalność nie była związana z grami hazardowymi tj. sklepy, bary, punkty usługowe itp. przy założeniu, że urządzenia te spełniały wymagania ustawowe w zakresie wartości jednorazowej wygranej, która nie mogła być wyższa niż 60 zł oraz wartości maksymalnej stawki za udział w jednej grze, która nie mogła być wyższa niż 50 gr.
Kontrole trwały cztery lata i w ich wyniku ujawniono 8300 automatów z nielkegalnymi funkcjami. W wyniku działań kontrolnych oraz stwierdzanych w toku tych czynności nieprawidłowości w zakresie wykorzystania automatów do gier o niskich wygranych, urządzenia te zostały w znacznej części usunięte z rynku. Niestety rynek gier hazardowych nie lubi próżni. W miejsce wycofywanych automatów do gier o niskich wygranych wprowadzano automaty nielegalne, na których są urządzane i prowadzone gry losowe. O skali procederu świadczy liczba zatrzymywanych w ostatnich kilku latach nielegalnych automatów do gier na terenie województwa śląskiego.
Czemu grać legalnie?
W przypadku legalnych ośrodków gier, w których urządzane są gry na automatach, czyli kasyn gry, czy salonów gier na automatach uczestnik musi mieć ukończone 18 lat, a każdy przed rozpoczęciem gry podlega rejestracji. Podmioty legalnie działające objęte są kontrolą i nadzorem, płacą podatki i składają sprawozdania dotyczące bieżącej działalności i obrotów. Firmy, które organizują nielegalne gry hazardowe nie stosują się do żadnych przepisów prawa i ograniczeń z nich wynikających. Osoby urządzające nielegalne gry hazardowe nie ponoszą żadnych kosztów związanych z opłatami za koncesje, osiągając ogromne zyski. Dla organizatorów nielegalnego hazardu ważny jest tylko zysk niezależnie od skutków społecznych swojej działalności. Nie kontrolują, czy osoby nieletnie mają dostęp do gier na automatach, bo nastawione są tylko na zysk, z pominięciem wszelkich zakazów moralnych i przepisów fiskalnych.
