Mamy dziejowy model rozwoju miasta. Najpierw coś budujemy, a potem patrzymy co się dzieje. Bez zdziwienia więc odebrałem informacje o planach MZDiT, by ostatecznie zasypać przejście podziemne łączące niegdyś III Aleję z al. Sienkiewicza. Przejścia, jako takiego, nie ma od kilkunastu lat. Jest próżnia pod ul. Pułaskiego, do tej pory nikomu nie przeszkadzająca. By zasypać, trzeba odkopać, wydamy na to kilka milionów złotych i na kilka miesięcy sparaliżujemy ruch w centrum miasta.
Podobno musimy zasypać, bo się bez tego zawali. Z musem się nie dyskutuje. Ten argument obalił jednak jeden z decydentów mówiąc, że przy obecnym ruchu jest bezpiecznie, ale trzeba tu puścić autobusy i inne cięższe pojazdy. A przy okazji udrożnić dla samochodów, w tym także autobusów, III Aleję. Zatem wywalamy miliony, by samochodom, zwłaszcza cięższym, było lepiej. Taki postęp był modny za Gierka, kilkadziesiąt lat temu, dziś jest świadectwem archaicznego myślenia. Miasta nowoczesne planuje się dla ludzi, nie dla samochodów.
Zmiany klimatyczne uświadamiają nawet niedowiarków jak istotne są zdrowotne walory przestrzeni miejskiej. Potrzeba nam w centrum więcej „zielonych płuc”, więcej „swobodnie oddychającej” ziemi, nie przyduszanej betonem lub asfaltem. Powinniśmy dążyć do ograniczenia produkowanej przez samochody emisji spalin, hałasu i innych zanieczyszczeń. Nie dajmy sobie wmówić, że jedyną receptą jest upowszechnienie samochodów elektrycznych. Też nie są one neutralne wobec środowiska, w dodatku przez wiele lat będą wyraźną mniejszością wśród czterokółkowych agresorów.
Inwestycje mają swoje konsekwencje. Jeśli poprawimy parametry na ul. Pułaskiego i ul. ks. Popiełuszki, tak by możliwy był ruch ciężkich pojazdów, to takowe się zjawią w ilości zamieniającej owe ulice w nową DK-1. Już w tej chwili ruch na tych ulicach stworzył barierę, oddzielającą miasto od parków i Jasnej Góry. Światła zaprogramowano na cierpliwych sprinterów, trzeba długo czekać na zielone, potem przebyć ulicę krokiem Ewy Swobody. Jak to będzie wyglądało, gdy ruch zwielokrotnimy? III Aleja została zaprojektowana tak, by ograniczyć ruch samochodowy. Głos mieszkańców w zorganizowanym kilka lat temu sondażu był jednoznaczny: nie chcemy samochodów, chcemy w Alejach strefy zieleni, ciszy, spokoju, deptaka dla pieszych. Czy MZDiT ma prawo zlekceważyć głos mieszkańców, wtłoczyć na brukowane uliczki kolejne samochody, zmienić szerokie chodniki w elegancki parking dla zmotoryzowanych bywalców knajpek…?
Może więc warto pomyśleć odwrotnie, przyjąć założenie, że to nie piesi, ale samochody powinny zniknąć z opisywanego obszaru. Może warto wrócić do pomysłu odkopania przejścia, by zbudować tu tunel dla samochodów, być może połączony z podziemnym parkingiem. Stworzy to szansę harmonijnego połączenia Alei z parkami, zmniejszy emisję hałasu i zanieczyszczeń atakujących mieszkańców i bywalców centrum. Przydałoby się w Częstochowie trochę postępu, a nie automatyzmu w powielaniu anachronicznych wzorów z lat 70-tych XX w.
Jarosław Kapsa
