Statystyczny Polak wytwarza każdego roku 400 kg odpadów komunalnych – według danych Gminnego Planu Gospodarowania Odpadami, każdy częstochowianin produkuje ich nawet o 24 kg więcej. W miarę postępu cywilizacyjnego XXI wieku liczby te niewątpliwie jeszcze wzrosną.
Korzyści po segregacji
Sortowanie odpadów pochodzących z naszych domostw jest pierwszym, ale jakże ważnym krokiem ku idei zrównoważonego rozwoju, bezpiecznej ekologicznie i zasobnej przyszłości. Nie tylko świadome działanie na rzecz ochrony środowiska na obszarze dużego skupiska ludzi, takiego chociażby jak Częstochowa. Jest to także praktyczny sposób połączenia rozwoju gospodarczego ze wzrostem poziomu jakości życia mieszkańców, nawet małej miejscowości. Zachowujemy jednocześnie dobry stan środowiska dla przyszłych pokoleń. Oszczędzamy w ten sposób surowce naturalne (których nie przybywa), zużywaną energię oraz przestrzeń na której składowane są odpady. Nawet do 80 proc. odpadów komunalnych to materiały użyteczne. Połowa papieru i stali produkowanego obecnie w Unii Europejskiej pochodzi z recyklingu. Utylizacja pozwala też zredukować ilość odpadów składowanych na wysypiskach. Przybywa ich w postępie geometrycznym, wysypiska z konieczności muszą się rozrastać. To z kolei rodzi uzasadnione coraz częstsze protesty mieszkających w pobliżu składowisk. Chodzi wreszcie o przyspieszenie procesu rozkładu odpadów. Niebagatelne znaczenie ma to, czy np. plastik trafiający do przetworzenia unieszkodliwiany jest w kilka dni czy kilkaset lat.
Nauka o kolorach
Istnieje sześć kolorów pojemników, do których wrzucamy odpady surowcowe:
Czerwony – na łączne zbieranie odpadów surowcowych (plastik, szkło, papier, metal) – gdy nie ma pojemników wielokolorowych
Niebieski – opakowania papierowe i tekturowe oraz papier i tektura nieopakowaniowa
Biały – opakowania ze szkła bezbarwnego
Zielony – opakowania ze szkła kolorowego (gdy nie ma białego pojemnika, całe szkło wrzucamy do zielonego)
Żółty – opakowania z metali, tworzyw sztucznych oraz opakowania wielomateriałowe śmieci.
Brązowy – odpady ulegające biodegradacji (np. liście, gałęzie, skoszona trawa)
Tam, gdzie nie ma możliwości ustawienia pojemników oraz w zabudowie jednorodzinnej, zamiast nich do segregacji używa się plastikowych worków o pojemności od 60 do 120 litrów w takiej samej kolorystyce.
Czego nie wolno wrzucać do pojemników?
W związku z zagrożeniem dla środowiska naturalnego i zdrowia człowieka do pojemników zbiorczych (czerwonych) nie wolno wyrzucać niebezpiecznych odpadów, takich jak smary, olej, środki chemiczne, środki ochrony roślin, zużyty sprzęt elektroniczny (czyli sprzęt AGD/RTV), świetlówki i baterie, przeterminowane lekarstwa oraz termometry rtęciowe. Nie można też składować odpadów z remontów, czyli gruzu, starej terakoty i ram okiennych. Zabronione jest także wyrzucanie tam odpadów wielkogabarytowych, inaczej mówiąc takich, których wymiary utrudniają czy wręcz uniemożliwiają gromadzenie ich w pojemnikach na odpady komunalne. Zalicza się do nich np. stare meble, czy sprzęty sanitarne. Ponadto nie powinien się tam znajdować śnieg, lód czy żużel.
Proces przetwarzania
Warto wiedzieć jak transportowane są odpady komunalne i co się dzieje z nimi odpadami po naszej segregacji. Odbierające odpady komunalne śmieciarki wyposażone są w dwie komory. Do jednej trafiają posegregowane śmieci do drugiej zaś wszystkie pozostałe. Operator pojazdu podczas załadowywania może wybrać odpowiednią komorę w przypadku czerwonych pojemników gromadzących odpady segregowane zbiorczo. Po odpady segregowane przyjeżdża natomiast śmieciarka z wysięgnikiem i kontenerem podzielonym na sektory do których trafiają surowce wtórne. Odpady z kolorowych pojemników trafiają do sortowni, po czym ze śmieci powstają na nowo surowce, które można ponownie wykorzystać. Przyszłość odpadów, których nie można już ponownie wykorzystać w ten sposób, wygląda trochę inaczej. Najbardziej szkodliwe dla środowiska jest składowanie ich na wysypisku śmieci. W grę wchodzą także lawinowo rosnące koszty takiego rozwiązania. Wkrótce ta metoda utylizowania stanie się ekonomicznie nieopłacalna. Trawa czy liście są odpadami rozkładającymi się organicznie (biodegradacja). Poddaje się je procesowi kompostowania, czyli kontrolowanym rozkładzie materii organicznej. Można też poddać je unieszkodliwianiu termicznemu. Dzięki tej najnowocześniejszej metodzie uzyskuje się dodatkowo czystą energię – cieplną lub elektryczną.
Sprawa każdego z nas
Wielki bój z tonami śmieci rozpoczyna się już na poziomie indywidualnego podejścia. Prawo nakłada obowiązek ustawienia w miejscu ogólnodostępnym pojemników do segregowania odpadów. Dotyczy to każdego właściciela nieruchomości – od posiadacza domku jednorodzinnego po wspólnotę mieszkańców i spółdzielnię mieszkaniową. Oprócz miejsc, w których znajdują się tzw. gniazda recyklingowe, są też takie gdzie nad wyraz ich brakuje. Prowadzi to do pogłębiania się podziału na społeczność świadomą i taką, która nadal nie bierze odpowiedzialności za swoje otoczenie, paląc śmieci w domowym piecu. W praktyce to, czy system ten działa prawidłowo zależy, niestety, w dużej mierze od społeczności. Zdarza się bowiem, że samo istnienie kolorowych pojemników nie uczy zdrowego nawyku sortowania. Pamiętajmy, że leży to w interesie nie tylko środowiska naturalnego, ale również nas samych.
