Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka „Aktywny rodzic”, przedłożony przez Minister Rodziny Pracy i Polityki Społecznej.
Od 1 października 2024 roku rodzice dzieci w wieku od 12 do ukończenia 35 miesiąca życia będą mogli skorzystać z jednego z trzech świadczeń: „aktywni rodzice w pracy” (tzw. babciowe), „aktywnie w żłobku” oraz „aktywnie w domu”. Świadczenia będą przeznaczone przede wszystkim dla rodziców, którzy są aktywni zawodowo.
Świadczenie wyniesie 1.500 złotych miesięcznie na czas 24 miesięcy – od 12 do ukończenia 35 miesiąca życia dziecka.
Większe wsparcie otrzymają rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami. W przypadku dzieci, które potrzebują stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby, w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz koniecznością codziennego współudziału opiekuna dziecka w leczeniu, rehabilitacji i edukacji – świadczenie wyniesie 1.900 złotych miesięcznie.
Rodzice będą mogli zdecydować, na co przeznaczą otrzymane środki. Będą mogli m.in. sfinansować opiekę sprawowaną przez np. nianię czy babcię (w tym emerytkę). Jeśli rodzice zdecydują się na zawarcie z nianią czy babcią umowy uaktywniającej, to składki od tej umowy będą dodatkowo finansowane przez państwo (do wysokości podstawy nie wyższej niż 50 proc. wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę). Rozwiązanie to pozwoli np. na coroczną waloryzację wysokości emerytury babci, zatrudnionej na umowę uaktywniającą. Zawarcie umowy uaktywniającej nie będzie jednak warunkiem otrzymania świadczenia.
Wsparcie w ramach świadczenia „aktywni rodzice w pracy” będzie kierowane do rodziców, którzy są aktywni zawodowo.
Świadczenie „aktywnie w żłobku” zastąpi obecne dofinansowanie w wysokości do 400 złotych do opłaty za pobyt dziecka w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Świadczenie będzie kierowane do rodziców dzieci, które korzystają ze żłobka, klubu dziecięcego albo dziennego opiekuna. Wsparcie wyniesie do 1.500 złotych miesięcznie na dziecko lub do 1.900 złotych miesięcznie na dziecko z niepełnosprawnością (nie więcej niż wysokość opłaty, jaką rodzice ponoszą za pobyt dziecka w instytucji opieki).
Świadczenie „aktywnie w domu” będzie przeznaczone głównie dla rodziców dzieci w wieku od 12 do ukończenia 35 miesiąca życia, bez spełnienia warunku aktywności zawodowej. Chodzi o rodziców, którzy nie będą mogli uzyskać prawa do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” lub ich dziecko nie będzie uczęszczało do instytucji opieki. Świadczenie będzie przysługiwało na analogicznych zasadach jak obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy. Nowością będzie możliwość uzyskania środków na każde – w tym na pierwsze i jedyne dziecko – w wieku od 12 do ukończenia 35 miesiąca życia. Świadczenie wyniesie 500 złotych miesięcznie na czas 24 miesięcy.
Rodzice będą mogli – w miarę potrzeb i indywidualnej sytuacji – zmienić, nawet wielokrotnie, jedno świadczenie na inne. Na to samo dziecko, za dany miesiąc, będzie można pobierać tylko jedno świadczenie.
Z nowych rozwiązań rodzice będą mogli skorzystać od 1 października 2024 roku. Roczny koszt zaproponowanych rozwiązań wyniesie 8,9 miliardów złotych.
Rząd zakłada, że dzięki nowym przepisom spadnie liczba gmin, gdzie nie ma żadnej instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 (obecnie to 1.056 gmin) oraz wzrośnie poziom dostępności do opieki żłobkowej o około 10 proc. Projekt może być realizowany np. w ramach wolontariatu.
red.
