Kiedy słyszysz nazwiska takie, jak Thomas Edison czy Stephen Hawking, być może nie wiesz o tym, że są jednymi z wielu osób niepełnosprawnych, które miały wpływ na rządy, odegrały ważną rolę w ruchach praw obywatelskich, stworzyły przełomowe wynalazki. Wiedza o niepełnosprawności często pozostaje w cieniu ich wielkich osiągnięć. Niedoskonałość fizyczna, deficyty emocjonalne, a nawet choroby psychiczne nie zawsze stanowią przeszkodę w dążeniu i osiąganiu swoich celów.
Nawet jeśli, dowiedziałeś się o niektórych z tych ludzi w szkole lub gdziekolwiek indziej, to być może nie wiedziałeś, że są członkami społeczności osób z niepełnosprawnościami.
Oto nasza subiektywna galeria osób niepełnosprawnych, dla których ułomność nie stanowiła bariery nie do przebicia.
Ludwik van Beethoven – wraz z powodzeniem i sukcesami na polu twórczym przeżywał od zawsze kłopoty zdrowotne. Pomimo atletycznej budowy ciała, siły, energii i temperamentu, borykał się z chorobami płuc i skłonnościami do przeziębień. Z jednej strony walczył ustawicznie z bronchitem, a z drugiej strony przeżywał kłopoty żołądkowe. Ale to nie były najgorsze dolegliwości.
W 27-mym roku życia Beethoven zaczął zauważać początki głuchoty. Pierwotnie myślał, że to przejściowy objaw, jednak choroba nie ustępowała i zjawisko to stopniowo się nasilało. Jak wspominał: nie rozumiał słów aktorów w teatrze, jeśli siedział w dalszym rzędzie, a także z większej odległości nie słyszał zupełnie najwyższych dźwięków orkiestrowych.
Niesamowity jest jednak fakt, że siła jego talentu pokonała chorobę. Mentalnie był zdaje się silniejszy niż kiedykolwiek, ponieważ nie obniżył lotów ani na jotę, raczej przeciwnie. Zdumiewające jest i poza przeciętnym wyobrażeniem, że to właśnie podczas całkowitej swej głuchoty dokonał zdawało by się niemożliwego. Otóż wtedy to skomponował, to co ponadczasowe i genialne – jego największe dzieła, które wyniosły go poniekąd na muzyczne ołtarze.
Nie akceptował ograniczeń, na jakie napotykał, tracąc słuch. Historia mówi, że by usłyszeć dźwięki fortepianu na którym grał, uderzał w klawisze tak mocno, że pękały struny.
Początkowo muzyk używał trąbki słuchowej, ale głuchota postępowała w tak zatrważającym tempie, że wkrótce przestała być wystarczająca. Kompozytor korzystał też z dość prymitywnych i zaskakujących urządzeń, rozpaczliwie szukając w nich możliwości poprawienia jakości słyszenia. Jednym z takich „wynalazków” był hełm, który miał umożliwić odczuwanie drgań i wibracji. Później też próbował ratować się dentafonem, wykorzystującym przewodnictwo kostne np. drewnianą pałeczką, której jeden koniec umieszczał w pudle rezonującym fortepianu, a drugi między zębami.
Historia mówi, choć nie wiadomo ile w niej prawdy, że obciął nawet nogi od fortepianu i siadał na drewnianej podłodze, by lepiej odbierać wibracje. Mimo tych zabiegów sytuacja Beethovena była na tyle „komfortowa”, że głuchota nie była wrodzona, zdążył więc zapoznać się ze światem dźwięków, jak i to iż miał tzw. „słuch absolutny”, co oznacza, że mógł komponować nawet nie słysząc linii melodycznej poszczególnych instrumentów.
Niestety już w 1814 roku głuchota była tak silna, że podczas jednego z koncertów, nie słysząc cichych fragmentów, skończył dyrygować orkiestrą kilkanaście sekund przed końcem trwania utworu. Finalnie postanowił używać tzw. zeszytów konwersacyjnych, w których rozmówcy zapisywali pytania, uwagi i odpowiedzi.
Jego najsłynniejsza IX Symfonia, uchodząca za pewien przełom w historii muzyki, została skomponowana w całkowitej głuchocie. Beethoven dyrygując orkiestrą w trakcie premiery kompozycji nawet nie usłyszał gromkich braw, jakie zebrał po koncercie.
red.
