NIK skontrolował MOSiR

W poprzednich numerach publikowaliśmy raporty Najwyższej Izby Kontroli z audytu Urzędu Miasta Częstochowy i spółki miejskiej Hala Sportowa Częstochowa w temacie: „Utrzymanie i wykorzystanie hal widowiskowo-sportowych”. W przypadku Częstochowy pod lupę poszli: właściciel hali – Miasto Częstochowy oraz podmioty zarządzające halą.  NIK ocenił negatywnie działania prezydenta Matyjaszczyka, odpowiedzialnego za funkcjonowanie hali. Kontrolerzy mieli także liczne zastrzeżenia do pracy spółki HSC. Tym razem prezentujemy raport NIK-u z kontroli Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Częstochowie.

Najwyższa Izba Kontroli wprawdzie oceniła pozytywnie MOSiR, ale stwierdziła też kilka nieprawidłowości w okresie od 3 września 2012 r. – do 31 marca 2013 r., gdy halą na Zawodziu zarządzał podmiot kierowany przez dyrektora Tomasza Łuszcza. 

Stan faktyczny
„MOSiR zarządzał Halą na podstawie trzech umów bezpłatnego użyczenia nieruchomości gruntowej zabudowanej, zawartych z Miastem Częstochowa. (…)
Zastępca Prezydenta wyjaśnił, że trzecia umowa została zawarta m.in. z powodu braku możliwości refakturowania i zmiany umów na dostawę mediów i innych usług do Hali. Stwierdził również: „(…) że w tym okresie trwały poszukiwania docelowej formuły zarządzania obiektem (po przeprowadzeniu procedur przetargowych zakończonych negatywnym wynikiem)”.
Zapisy ww. umów nie zobowiązywały Operatora do osiągania wskaźników określonych we wniosku o dofinansowanie Hali ze środków unijnych. Umowy określały jedynie ogólne warunki używania obiektu.
Przekazanie hali odbyło się w sposób odbiegający od określonego w Umowie o dofinansowanie, tzn. bez przeprowadzenia, na podstawie przepisów Prawa zamówień publicznych postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, do czego Miasto było zobowiązane poprzez zapisy do umowy. Wg wyjaśnienia Zastępcy Prezydenta Miasta Częstochowa powierzenie zarządzania Halą MOSiR-owi miało charakter tymczasowy, do momentu wyboru operatora z zastosowaniem Prawa zamówień publicznych.”

Planowane i faktyczne wykorzystanie hali
„MOSiR nie przygotowywał planów wykorzystania hali. Jak wyjaśnił Dyrektor: „MOSiR nie tworzył długoterminowych planów imprez i wykorzystania obiektu. Perspektywa działania ograniczała się do czasu obowiązywania kolejnych umów użyczenia obiektu”.
W Studium wykonalności Projektu, jako jeden ze wskaźników rezultatu przyjęto „przeprowadzenie 4 imprez międzynarodowych (sportowych, kulturalnych) rocznie począwszy od 2013 r.”. W okresie administrowania Halą przez MOSiR w 2013 r. (do 31 marca) zostały w niej przeprowadzone 3 imprezy międzynarodowe: dwie gale boksu oraz seminarium z zakresu sztuk walki.”

W tym miejscu w raporcie NIK-u wymienione są podmioty korzystające z hali: kluby sportowe, szkoły, w tym UKS Ajaks, CKM Włókniarz, AZS Politechniki Częstochowskiej, Agencja Sportowa „Wersport” i PRM „Najman Box”.  Na te przedsięwzięcia hala była udostępniana nieodpłatnie.

„MOSiR udostępniał również nieodpłatnie pomieszczenia Hali m.in. stowarzyszeniom oraz klubom sportowym na podstawie umów najmu, bez potwierdzenia ich warunków w formie pisemnej. Jak podał Dyrektor: „Podmiotom tym Hala była udostępniana nieodpłatnie, na podstawie słownych ustaleń poczynionych pomiędzy przedstawicielami władz stowarzyszeń a kierownikiem i dyrektorem MOSiR. Taka forma umowy wynikała z wzajemnego zaufania na bazie dotychczasowej, bardzo dobrej współpracy Ośrodka z podmiotami, które od wielu lat korzystały regularnie z innych obiektów MOSiR w celach treningowych. W związku z faktem, że korzystanie przez podmioty z obiektu odbywało się w formie nieodpłatnej, uznaliśmy te formę umowy, w tzw. okresie przejściowym, za wystarczającą”.
NIK zwraca uwagę, że udostępnianie pomieszczeń Hali bez zachowania formy pisemnej nie zapewniało możliwości wyegzekwowania użytkowania obiektu zgodnego z Regulaminem korzystania z Hali określonymi w nim zasadami. Praktyka taka nie zabezpieczała również interesów właściciela Hali [miasto Częstochowa] w razie wystąpienia okoliczności powodujących odpowiedzialność odszkodowawczą za np. zniszczone mienie lub za wypadki bądź kontuzje użytkowników Hali.
MOSiR nie pobierał opłat za wynajem pomieszczeń Hali w związku ze złożeniem do Instytucji Zarządzającej Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-201317 w dniu 23 grudnia 2009 r. przez pełniącego funkcję Prezydenta Miasta Częstochowy Pana Piotra Kurpiosa oświadczenia o braku możliwości odzyskania przez beneficjenta podatku VAT (w którym Miasto zobowiązało się do niewykonywania czynności opodatkowanych związanych z infrastrukturą i sprzętem sfinansowanym w ramach Projektu w okresie jego trwałości). W konsekwencji powyższego nie został opracowany cennik wynajęcia obiektów Hali.
Całkowite koszty udostępniania Hali na imprezy komercyjne były pokrywane przez MOSiR.
NIK zwraca uwagę, że wskutek złożenia przez Prezydenta Miasta Częstochowy oświadczenia o kwalifikowalności VAT oraz opóźnienia w wyborze docelowego operatora Hali, MOSiR poniósł koszty imprez o charakterze komercyjnym organizowanych w obiekcie w okresie wrzesień 2012 r. – marzec 2013 r., w łącznej wysokości ok. 72,9 tys. zł. Zdaniem NIK, poniesienie tych kosztów było działaniem niegospodarnym.”

Dane dotyczące frekwencji
„W piśmie z 31 grudnia 2013 r. do Prezesa Zarządu Spółki, Dyrektor przekazał informację o frekwencji w Hali w miesiącach styczeń – marzec 2013 r., która wg niego wyniosła 70.620 osób.
W wyniku przeprowadzenia weryfikacji danych o ilości osób uczestniczących w czterech jednostkowych imprezach organizowanych w Hali w ww. okresie stwierdzono, że liczba uczestników była mniejsza o 10.924 osób  niż podane zostało w piśmie do Spółki i wyniosła 59 696, co stanowiło 23,9 % wskaźnika
rezultatu „liczba osób korzystających z hali”. Wskutek przekazania przez MOSiR danych dotyczących frekwencji niezgodnych ze stanem faktycznym, informacja o osiągnięciu wskaźników rezultatu przekazana przez Miasto Częstochowa
do IZ RPO zawierała nierzetelne dane. Za przekazanie nierzetelnych danych odnośnie frekwencji w Hali w 2013 r. odpowiedzialnym był Dyrektor. 
Dyrektor wyjaśniając sposób ustalenia danych, w zakresie frekwencji na imprezach podał, że zostały one przedstawione na podstawie liczby sprzedanych biletów i rozdanych wejściówek (pod warunkiem, że organizator udzielił takich informacji przedstawicielowi MOSiR-u) bądź szacunkowej liczby osób na trybunach (w oparciu o obserwacje własne MOSiR-u lub dane uzyskane od funkcjonariuszy policji lub firmy ochroniarskiej). Dodał także, że: „MOSiR nie otrzymał instrukcji (wskazówek, procedur) w jaki sposób dokumentować frekwencję na zawodach i imprezach organizowanych w Hali”.”

Ku sprawiedliwości należy stwierdzić, że MOSiR spośród pozostałych kontrolowanych przez NIK instytucji miejskich, wypadł najlepiej. Kontrolerzy mieli najmniej uwag,