W czerwcu 1924 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski powołał do życia administrację Lasów Państwowych, której powierzył gospodarowanie majątkiem w lasach Skarbu Państwa. Od tego czasu, przez 100 lat, Lasy Państwowe niezmiennie realizują zadania związane z pozyskaniem drewna i ochroną polskiej przyrody.
Zbliża się koniec 2023 roku. Niemal każda branża podsumowuje dokonania minionych dwunastu miesięcy. Jaki był to czas dla leśników i Lasów Państwowych?
Bezpieczeństwo surowcowe
Lasy Państwowe, jako organizacja trzymająca pieczę nad dobrostanem polskich lasów, prowadzi odpowiedzialną i zrównoważoną gospodarkę leśną. Oznacza to m.in., że wielkość pozyskiwanego drewna wynika z realizacji ściśle określonego dla każdego nadleśnictwa w Polsce 10-letniego planu urządzenia lasu. Każdy plan jest opracowywany przez ekspertów, a po dokonaniu konsultacji społecznych, jest każdorazowo zatwierdzany przez Ministra Klimatu i Środowiska.
– Lasy Państwowe to nie firma komercyjna, która obserwując zwiększony popyt, wzmaga produkcję i podnosi ceny. Na wielkość pozyskania drewna nie mają wpływu zmiany rynkowe, koniunktura czy różnice w popycie lub cenie drewna na wolnym rynku – wyraźnie podkreśla Damian Sieber, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach dodając, że sukcesem mijającego roku było wdrożenie rozwiązań, które pozwoliły na zwiększenie dostępności drewna do celów opałowych dla przeciętnego mieszkańca regionu, i to bez uszczerbku zarówno dla stanu polskiej przyrody, jak i portfela nabywcy. A nowe zasady sprzedaży drewna dla przemysłu przyczynią się do zatrzymania surowca w kraju i zachęcą do jego przerobu na lokalnym rynku.
Stało się tak za sprawą pozyskiwania drewna do limitu określonego planami urządzenia lasu oraz pozostawienia jego ceny na dotychczasowym poziomie. Większe ilości drewna opałowego dla klientów indywidualnych Lasy Państwowe zaoferowały, koncentrując się dodatkowo na pozyskaniu drzew i grup drzew, które zostały np. połamane przez wichury, okiść, obumarły w ostatnim czasie. Takie sytuacje prowadzą zwykle do uszkodzeń drewna i ograniczają jego zastosowanie w przerobie.
Lasów przybywa
Co ważne, w mijającym roku realizacja gospodarczej funkcji lasu, czyli dostarczania surowca nie osłabia pozostałych dwóch ról, przyrodniczej i społecznej. Wystarczy spojrzeć na podstawowe parametry, określające kondycję lasów w Polsce. Flagowym jest lesistość, czyli wskaźnik, który określa w jakim stopniu powierzchnia jest pokryta lasem. Podawany jest w procentach, które obrazują stosunek powierzchni porośniętej lasami do całkowitej powierzchni danego obszaru.
Obecnie lesistość Polski wynosi 29,6 proc., co oznacza, że lasy zajmują niemal 30 proc. powierzchni kraju. Nie zawsze tak było. W 1946 roku wskaźnik ten wynosił zaledwie 20,8 proc.
Dzięki staraniom leśników powierzchnia lasów w Polsce wzrosła niemal o połowę! Takiego skokowego wzrostu lesistości nie ma na koncie bodaj żadne państwo Europy.
Lesistość na poziomie 29,6 proc. odpowiada powierzchni 9,2 mln ha. Tyle aktualnie wynosi areał lasów w Polsce. Od zakończenia II wojny światowej w Polsce przybyło niemal 2,7 mln ha lasów. To więcej niż powierzchnia województwa warmińsko-mazurskiego.
Dziś co trzeci kilometr kwadratowy naszego kraju porastają drzewa. A z roku na rok lasów mamy w Polsce coraz więcej.
Dzięki realizowaniu przez Lasy Państwowe takich programów, jak ogłoszona w 2022 roku akcja skupu gruntów pod nowe lasy, przed rokiem udało się kupić rekordowy areał, czyli 2 tys. ha.
Sadzimy, chronimy, udostępniamy
Gdy przybywa lasów, zwiększa się też ich dostępność dla ludzi.
– Wszystkie działania, które podejmowaliśmy w tym roku, były zorientowane na dobro ogółu społeczeństwa. Widzimy, że spotkały się z pozytywnym odzewem – mówi Magdalena Świtka, rzecznik Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach zwracając uwagę, że tylko w tym roku na terenie Opolszczyzny powstały z inicjatywy leśników na terenie Lasów Państwowych dwa rezerwaty przyrody w nadleśnictwach Namysłów i Opole. Jest ich w tej chwili na terenie katowickiej Dyrekcji już 109.
Udało się kontynuować istotne programy społeczne, jak #sadziMY, #sprzątaMY, którym przyświeca na tyle szczytna idea, by były promowane przez najważniejsze osoby w państwie. Lasy Państwowe wspólnie z parą prezydencką cyklicznie prowadzą akcje – Wielkie narodowe sadzenie drzew oraz Ogólnopolskie sprzątanie lasów.
Już trzeci raz z rzędu Lasy Państwowe 15 grudnia były organizatorem akcji „Choinka dla życia”, w której z kolei na pierwszy plan wysuwa się pomoc osobom potrzebującym krwi, a jest skierowana do krwiodawców. W zamian za jej oddanie, wolontariusze otrzymują choinkę.
W 2022 roku pojawiły się również zupełnie nowe ogólnopolskie programy kontynuowane w roku 2023. Pierwszy z nich – „Sportowa Natura”, był dedykowany klubom sportowym. Lasy Państwowe zaprosiły wszystkie kluby sportowe w Polsce do wspólnego promowania ruchu na świeżym powietrzu w otoczeniu przepięknej polskiej przyrody.
W drugim – „Natura od kuchni”, dzięki wsparciu Lasów Państwowych koła gospodyń wiejskich promowały zdrową żywność z polskich lasów.
– Mimo wielu trudów i wyzwań, jakie postawił przed Lasami Państwowymi 2023 rok, mogę powiedzieć, że dzielnie stawiliśmy czoła większości z nich. Polskie lasy są w dobrej kondycji i jest ich coraz więcej. Drewno, nasz strategiczny surowiec, pozyskujemy racjonalnie, odpowiadając na potrzeby zarówno przemysłu, jak i klientów indywidualnych. Nasza praca jest widziana i doceniana w całej Polsce. To dla nas powód do dumy i motywacja do dalszej pracy – podsumowuje dyrektor Sieber.
Lucjan Dereń
