Pierwsza wzmianka o karcie przedpłaconej pojawiła się już w latach 80. XIX wieku. Edward Bellamy w swojej książce „Looking backwards” wspomina o możliwości użycia takiego środka płatności. Jego sugestia nie została jednak pozytywnie odebrana. Kolejne próby stworzenia systemu płatności bezgotówkowych były podejmowane po I wojnie światowej, ale dopiero po 1945 roku pojawiły się pierwsze działające efekty.
Pierwsze karty, funkcjonujące na podobnych zasadach do kart współczesnych, pojawiły się w Stanach Zjednoczonych na początku XX wieku. Ówczesne karty stanowiły upoważnienie do odebrania zamówionego towaru i zapisania kredytu na poczet klienta. Wydawały je duże sieci sklepów i stacje benzynowe, a podstawą ich pojawienia się był fakt udzielania kredytów. W roku 1914 firma Western Union wprowadziła pierwsze karty obciążeniowe, zaś trzy lata później amerykańska firma Smart&Roebuck oferowała swoim klientom karty z metalu. Klienci mogli w kilku sklepach otrzymać kredyt, o wysokości którego informowały metalowe tabliczki, dość szybko zastąpione dla wygody przez plastik.
W 1946 roku bankier John Biggins wdrożył pierwszą kartę bankową na osiedlu na Brooklynie. Karta Charg-It wspierała płatności u lokalnych sprzedawców. Głównym wymaganiem było, aby zarówno sprzedawca, jak i płatnik posiadali konto w banku Bigginsa. Wiosną 1950 roku powstała firma Diners Club International, która wydała pierwszą uniwersalną kartę pozwalającą na płatności w hotelach i restauracjach. Posiadacz karty na koniec miesiąca dostawał pocztą zestawienie dokonanych transakcji z prośbą o uregulowanie zadłużenia. W ten sposób powstała pierwsza organizacja zajmująca się wydawaniem kart. Pierwszymi użytkownikami były osoby zamożniejsze, które często podróżowały i dzięki temu nie musiały zabierać ze sobą gotówki.
Pod koniec lat 50. XX w. powstał pierwszy system kart płatniczych należący do firmy American Express. Bank of America, wówczas największy bank w Stanach Zjednoczonych, w 1958 roku wydał własną kartę bankową – BankAmericard. Obecnie karta ta znana jest pod nazwą Visa. Kilka lat później, w sierpniu 1966 roku, powstała organizacja ICA (InterBank Card Association, znana teraz jako MasterCard Worldwide).
W roku 1968 opublikowana została technologia elektronicznej wymiany danych – EDI, która później została wykorzystana jako podstawa płatności elektronicznych.
Pierwszy bankomat umożliwiający podjęcie gotówki z konta powstał w 1975 r.
W latach 80. XX wieku ICA rozszerzył swoje wpływy na inne kontynenty. W tym czasie również przeprowadzona została pierwsza transakcja wymagająca PINu do karty. W 1983 roku STMicroelectronics wprowadził na rynek pierwsze telefoniczne karty prepaidowe do swojej oferty.
Pierwszymi kartami, akceptowanymi w Polsce od końca lat 60., były karty organizacji Diners Club. Karty płatnicze jednak nie były jeszcze wtedy wydawane w Polsce, a posługiwali się nimi tylko cudzoziemcy przebywający czasowo na jej terenie. Akceptowane one były w ok. 500 punktach w Polsce, głównie w hotelach i restauracjach, w których pojawiali się zazwyczaj zagraniczni turyści. Karty były także akceptowane w sklepach „Pewex”, „Baltona”, „Cepelia” i „Desy”. Dział ds. Legitymacji Kredytowych Polskiego Biura Podróży Orbis był jednostką odpowiedzialną za rozliczanie transakcji kartami płatniczymi. W latach 80. XX w. w Polsce Bank Pekao S.A. wydał pierwsze karty identyfikacyjne i zainstalował pierwszy bankomat. W 1990 r. ze struktur firmy Orbis wyodrębniono dział zajmujący się akceptacją kart płatniczych, tworząc spółkę Polcard. Pierwszą kartą Visa wydaną w kraju była karta BIG SA z 1991 r.
Ze względu na sposób rozliczania transakcji karty dzieli się na: bankomatowe, charge, debetowe, kredytowe, przedpłacone – karty funkcjonujące na zasadzie „pay before” pełnią rolę „elektronicznej portmonetki”. Dokonanie transakcji tą kartą wymaga wcześniejszego zasilenia karty kwotą, do wysokości której następnie autoryzowane są transakcje. Karta taka nie jest związana z rachunkiem osobistym i może być wydana „na okaziciela”, tzn. bez personalizacji karty, jako np. karta podarunkowa. Karty te dzielą się na takie z możliwością doładowania i takie, które tej możliwości nie mają.