Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, jak co roku ogłosiło nabór na realizację programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” − edycja 2024. Celem programu jest wprowadzenie usług asystenta osobistego osoby niepełnosprawnej, jako formy ogólnodostępnego wsparcia w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym.
W dniu 13 grudnia 2022 roku Paweł Wdówik, Sekretarz Stanu, zaakceptował listy zatwierdzonych wniosków w ramach programów resortowych Ministra Rodziny i Polityki Społecznej. Jednak w związku z przekroczeniem dostępnego budżetu – na bazie zapisów programu „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” oraz przy uwzględnieniu dotychczasowego wykorzystania środków – przyznane kwoty w stosunku do pierwotnie zaproponowanych, zostały pomniejszone. Środki na asystenturę pochodzą z Funduszu Solidarnościowego i jej pomniejszenie doprowadziło do tego, że jednostki samorządu terytorialnego wyczerpały przyznaną pulę w momencie składania wniosków.
W Częstochowie do programu zakwalifikowało się raptem około 100 szczęśliwców. W 2023 roku „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2023 roku, w ramach ogłoszonego programu, zaakceptowano wnioski na łączną kwotę 517.436.056,04 złotych.
Nie jest dobrze…
Rozpoczął się nabór wniosków w ramach programu resortowego Ministra Rodziny i Polityki Społecznej „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością” dla Jednostek Samorządu Terytorialnego – edycja 2024.
Na realizację programu Minister Rodziny i Polityki Społecznej pierwotnie przeznaczył kwotę 505.000.000 złotych. Rzutem na taśmę, bo raptem 3 dni przed wyborami, w dniu 12.10.2023, zwiększono tę kwotę o 255.000.000 złotych. Co daje razem dla NGO-sów 225 milionów złotych, zaś samorządy otrzymają 760 milionów złotych.
W ramach programu możemy przeczytać: „W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania jednostek samorządu terytorialnego realizacją usług asystencji osobistej. Mimo to nadal wiele osób z niepełnosprawnościami nie ma możliwości skorzystania z ww. usługi. Jednym z celów Programu jest objęcie zasięgiem jak największej liczby jednostek samorządu terytorialnego (zwiększenie liczby jednostek samorządu terytorialnego w stosunku do liczby jednostek, które realizowały Program w roku poprzednim), w których usługi asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami jeszcze nie były realizowane, przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości usług asystencji osobistej w jednostkach samorządu terytorialnego, które dotychczas Program realizowały”.
Wszystko wskazuje na to, iż w jednostkach samorządu terytorialnego środki są niewystarczające, mimo ich zwiększenia na realizację programu, do tego dochodzi wzrost zainteresowania jednostek samorządu, które do tej pory programu nie realizowały. Największym kosztem programu jest koszt wynagrodzenia asystenta za zrealizowaną usługę asystencji osobistej, który w 2023 roku wynosił 40 złotych, zaś w 2024 będzie to już 50 złotych. W poprzednim roku nabór wniosków na 2023 rok rozpoczął się dopiero 23 października. W ten sposób opóźniło to jego realizację. Obecnie nabór jest już od 16 sierpnia, co ma przyspieszyć przyznanie usługi asystencji osobistej, tak by program był realizowany z początkiem roku.
Mimo zwiększonej puli, już na starcie środków może nie wystarczyć dla wszystkich i nawet ci, którzy już korzystali z programu, mogą się na niego nie załapać. Dlatego, jeśli jesteś osobą z niepełnosprawnością, korzystasz z programu lub masz taki zamiar – trzymaj rękę na pulsie, bo może być gorzej z uzyskaniem asystenta osoby niepełnosprawnej w przyszłym roku.
***
Zmiany w pomocy społecznej
Od 1 listopada weszły w życie zmiany w ustawie o pomocy społecznej.
Nowe przepisy obejmują:
• Usługi sąsiedzkie – jako nowa forma wsparcia obejmująca pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Osobą wykonującą usługi sąsiedzkie może być osoba, która:
1) jest pełnoletnia;
2) nie jest członkiem rodziny osoby, na której rzecz są świadczone usługi sąsiedzkie;
3) nie jest oddzielnie zamieszkującym małżonkiem, wstępnym ani zstępnym osoby, na której rzecz są świadczone usługi sąsiedzkie;
4) złożyła organizatorowi usług sąsiedzkich oświadczenie o zdolności pod względem psychofizycznym do świadczenia takich usług;
5) zamieszkuje w najbliższej okolicy osoby, na której rzecz są świadczone usługi sąsiedzkie;
6) ukończyła szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy;
7) została zaakceptowana przez osobę, na której rzecz są świadczone usługi sąsiedzkie;
8) została zaakceptowana przez organizatora usług sąsiedzkich.
• Mieszkania treningowe oraz mieszkania wspomagane – forma pomocy społecznej przygotowująca, przy wsparciu specjalistów, osoby w nich przebywające do prowadzenia niezależnego życia lub wspierająca te osoby w codziennym funkcjonowaniu. Mieszkania mogą być prowadzone przez:
1) każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej;
2) organizację pozarządową, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiot prowadzący działalność w zakresie pomocy społecznej, pieczy zastępczej lub integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
W mieszkaniu treningowym świadczy się usługi bytowe, pracę socjalną oraz naukę w obszarze rozwijania lub utrwalania niezależności, sprawności w zakresie samoobsługi, pełnienia ról społecznych w integracji ze społecznością lokalną, w celu umożliwienia prowadzenia niezależnego życia.
W mieszkaniu wspomaganym świadczy się usługi bytowe, pracę socjalną oraz pomoc w wykonywaniu czynności niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu i realizacji kontaktów społecznych, w celu utrzymania lub rozwijania niezależności osoby na poziomie jej psychofizycznych możliwości. Mieszkania treningowe i wspomagane powinny spełniać minimalne standardy usług i minimalne standardy pomieszczeń, w tym w zakresie odpowiedniej powierzchni użytkowej, warunków mieszkalnych i sanitarnych oraz wyposażenia, określone w przepisach. Wsparcie w mieszkaniu treningowym i wspomaganym jest przyznawane na czas określony. Wsparcie w mieszkaniu wspomaganym w przypadku osób, które posiadają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także w szczególnie uzasadnionych przypadkach w stosunku do innych osób – może zostać przyznane na czas nieokreślony.
W przypadku mieszkańca domu pomocy społecznej, który w celu przygotowania do prowadzenia niezależnego życia rezygnuje z pobytu w domu, gminą kierującą tego mieszkańca do mieszkania treningowego lub wspomaganego, przez okres 3 lat od daty uchylenia decyzji kierującej do domu pomocy społecznej, jest gmina, która skierowała go do domu pomocy społecznej. Podstawą przyznania wsparcia w mieszkaniu treningowym lub wspomaganym jest decyzja, wydawana po dokonaniu ustaleń między podmiotem kierującym do tej formy wsparcia, podmiotem prowadzącym mieszkanie treningowe lub wspomagane oraz osobą ubiegającą się o pobyt w tym mieszkaniu, lub jej przedstawicielem ustawowym.
• Usługi wsparcia krótkoterminowego – dom pomocy społecznej może świadczyć usługi wsparcia krótkoterminowego w formie pobytu całodobowego lub w formie dziennej osobom pełnoletnim wymagającym wsparcia z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niebędącym mieszkańcami domu.
Usługi wsparcia krótkoterminowego mogą być przyznane osobie, która ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymaga doraźnej pomocy w formie pobytu całodobowego, lub w formie dziennej, ze względu na czasowe ograniczenie możliwości zapewnienia właściwego wsparcia w miejscu zamieszkania przez osoby na co dzień sprawujące opiekę nad tą osobą. Rodzaj i zakres usług wsparcia krótkoterminowego są uzależnione od sytuacji osoby wymagającej wsparcia oraz jej indywidualnych potrzeb. Usługi wsparcia krótkoterminowego realizowane w formie pobytu całodobowego są adekwatne do zakresu usług realizowanych przez dom pomocy społecznej na rzecz jego mieszkańców, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb osób korzystających z tej formy wsparcia. Usługi wsparcia krótkoterminowego realizowane w formie pobytu całodobowego mogą być przyznane na czas określony nie dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym, z możliwością przedłużenia pobytu w szczególnie uzasadnionych przypadkach o nie więcej niż kolejne 30 dni w roku kalendarzowym. Usługi wsparcia krótkoterminowego realizowane w formie dziennej mogą być przyznane w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny dziennie i nie większym niż 12 godzin dziennie, nie większym niż 30 dni w roku kalendarzowym, z możliwością przedłużenia wsparcia w szczególnie uzasadnionych przypadkach o nie więcej niż kolejne 30 dni w roku kalendarzowym.
red.
