Alkoholizm to choroba, która nie tylko niszczy osobę uzależnioną, ale sieje spustoszenie w życiu osób jej bliskich. Ofiarą nałogu, chcąc nie chcąc, pada niejednokrotnie cała rodzina, a znamiennym tego przykładem są tzw. Dorosłe Dzieci Alkoholików.
Dzieciństwo w oparach alkoholu
Grupa, o której mowa, skupia osoby, którym przyszło dorastać w rodzinie z problemem alkoholowym. W niezwykle ważnym dla rozwoju człowieka okresie, jakim jest dzieciństwo, zetknięcie się z alkoholizmem rodzica i doświadczenia z tym związane na zawsze pozostawiają ślad. Młoda osoba, dorastająca wśród pijących rodziców doświadcza na co dzień przede wszystkim lęku, niepewności, chronicznego napięcia, poczucia winy, wstydu, chaosu, poczucia niższości, izolacji, odmienności i samotności. Traumatyczne przeżycia głęboko zakorzenione w psychice dziecka mogą stać się w dorosłym życiu sporym problemem. Badacze zajmujący się tematem DDA wykazali kilka zasadniczych cech, które często pojawiają się u osób dorastających w rodzinie z problemem alkoholowym. Dorosłe dzieci alkoholików często czują się wyizolowane, a także zakłopotane w towarzystwie innych osób, a szczególnie tych, które mają nad nimi władzę lub przewagę. Aby się chronić, stają się ludźmi, którzy ustępują i zadowalają innych, nawet kosztem utraty w tym procesie własnej tożsamości. Równocześnie jednak odczuwają każdą osobistą krytykę jako zagrożenie.
Dorosłe Dzieci Alkoholików niejednokrotnie same stają się alkoholikami, poślubiają osoby uzależnione od alkoholu. Wybieranie związków stanowiących dla nich zagrożenie, ma swoje źródło w tym, iż są one podobne do ich dziecięcych relacji z alkoholowymi lub dysfunkcyjnymi rodzicami.
Z drugiej strony prowadzą życie z pozycji osoby przyzwyczajonej do doznawania krzywdy. Mając nadmiernie rozwinięte poczucie odpowiedzialności, wolą skupiać się na innych niż na sobie. Odczuwają poczucie winy, gdy próbują uwierzyć i zaufać sobie, pozostawiając prawo do oceniania ich innym. Nabywają też cech osobowości zależnej, przerażonej możliwością odrzucenia, gotowej do zrobienia prawie wszystkiego, aby tego odrzucenia uniknąć.
Te objawy rodzinnej choroby alkoholowej lub innej dysfunkcji, czynią je współofiarami, takimi, które przyjmują cechy tej choroby, nawet bez doświadczenia kiedykolwiek potrzeby napicia się. Osoba należąca do grona DDA może posiadać tendencję do impulsywnego podejmowania decyzji i sztywnego trzymania się raz obranego kierunku działania, bez poważnego rozpatrzenia innych możliwości postępowania. Niezwykle serio traktują siebie i świat wokoło.
Dobre Dzieci Alkoholików
Oczywiście kwestią indywidualną jest to, w jakim stopniu życie zdeterminowane zostało alkoholizmem rodzica. Trudno jednak znaleźć osobę, która ,dorastając w rodzinie z problemem uzależnienia, nie borykałaby się dziś z psychologicznymi konsekwencjami życia w nienormalnej sytuacji. Naturalnie jest też druga strona medalu. Wyniki badań przeprowadzonych przez pedagoga Monikę Borowską pokazały, iż wśród pozytywnych aspektów bycia DDA, okazały się ich cechy związane z pozytywnym stosunkiem do innych ludzi, umiejętnościami radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz byciem osobą ambitną, odpowiedzialną i pracowitą. Badane przez nią osoby DDA wymieniały swoje zdolności rozwiązywania problemów, sprawnego funkcjonowania w sytuacjach kryzysowych, wymagających szybkiego podejmowania decyzji. Wskazywali na swoją odporność na stres, umiejętność trzeźwego oceniania sytuacji oraz opanowanie. Często respondenci wymieniali także zaradność i samodzielność wśród cech, które postrzegają jako pozytywne „dziedzictwo” bycia DDA. Wspominali również o swojej pracowitości, determinacji w dążeniu do celu, wytrwałości i uporze, traktując te cechy jako pomocne w ich życiu. Najczęściej wymieniana cechą, którą postrzeganą jako korzyść wynikającą z bycia DDA jest wrażliwość na potrzeby innych ludzi oraz wiążąca się z nią umiejętność empatii, wczucia się w problemy innych oraz gotowość do zaoferowania im bezinteresownej pomocy.
Najważniejsze dla DDA – dorosłych dzieci alkoholików – jest wyjście z izolacji, znalezienie się wśród osób, które z racji podobnych przeżyć potrafią zrozumieć lęk, cierpienie i gniew nagromadzone w dzieciństwie. Pomocne są w tym wypadku zajęcia terapeutyczne, które stwarzają możliwość intensywnej pracy nad swoimi problemami, zarówno w formie indywidualnej, jak i grupowej.
